สถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิงประเภท จ
ส่วนที่ ๑
ลักษณะของแผนผังและแบบก่อสร้าง
ข้อ ๕๘ สถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิงประเภท จ ต้องมีแผนผังโดยสังเขป แผนผังบริเวณ
และแบบก่อสร้าง ดังต่อไปนี้
(๑) สถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิงประเภท จ ลักษณะที่หนึ่ง
(ก) แผนผังโดยสังเขป ต้องมีลักษณะตามที่กำหนดไว้ในข้อ ๑๐ (๑)
(ข) แผนผังบริเวณ ต้องแสดงเขตสถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิง อาคารบริการ ท่าเทียบ
เรือหรือโป๊ะเหล็ก กำแพงกันไฟ ถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิง แนวท่อน้ำมันเชื้อเพลิง เครื่องสูบและตู้จ่าย
น้ำมันเชื้อเพลิง ท่อหรือรางระบายน้ำ บ่อกักไขมันหรือระบบบำบัดน้ำเสีย เขื่อนหรือกำแพง
และสิ่งก่อสร้างอื่น ๆ
(ค) แบบก่อสร้างถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงเหนือพื้นดินขนาดใหญ่ ต้องแสดงรายละเอียด
ตามที่กำหนดไว้ในข้อ ๓๖ (๑) (ค)
(ง) แบบก่อสร้างถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงที่ติดตั้งภายในโป๊ะเหล็กต้องแสดงรายละเอียด
อย่างน้อย ดังต่อไปนี้
หน้า ๓๗
เล่ม ๑๒๗ ตอนที่ ๖ ก ราชกิจจานุเบกษา ๒๕ มกราคม ๒๕๕๓
๑) แปลนส่วนบน รูปด้าน และรูปตัด
๒) รายละเอียดการก่อสร้างและการติดตั้งถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิง ระบบท่อน้ำมัน
เชื้อเพลิง ตู้จ่ายน้ำมันเชื้อเพลิง และอุปกรณ์ต่าง ๆ
แบบก่อสร้างตาม ๑) ให้ใช้มาตราส่วนไม่เล็กกว่า ๑ ใน ๕๐
(จ) ต้องแสดงรายการคำ นวณความมั่นคงแข็งแรงของถังเก็บน้ำ มันเชื้อเพลิง
เหนือพื้นดินขนาดใหญ่และถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงที่ติดตั้งภายในโป๊ะเหล็ก
(๒) สถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิงประเภท จ ลักษณะที่สอง
(ก) แผนผังโดยสังเขปและแผนผังบริเวณ ต้องแสดงรายละเอียดตามที่กำหนดไว้ใน
(๑) (ก) และ (ข)
(ข) แบบก่อสร้างอาคารบริการและแบบก่อสร้างกำแพงกันไฟ ต้องแสดงรายละเอียด
ตามที่กำหนดไว้ในข้อ ๑๐ (๔) และ (๖) และแบบก่อสร้างเขื่อนหรือกำแพงต้องแสดงรายละเอียด
ตามที่กำหนดไว้ในข้อ ๓๖ (๒) (ฉ)
(ค) แบบก่อสร้างถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงต้องแสดงรายละเอียด ดังต่อไปนี้
๑) ถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงใต้พื้นดินต้องแสดงรายละเอียดตามที่กำหนดไว้ใน
ข้อ ๑๐ (๓)
๒) ถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงเหนือพื้นดินต้องแสดงรายละเอียดตามที่กำหนดไว้ใน
ข้อ ๓๖ (๑) (ค)
๓) ถังเก็บน้ำ มันเชื้อเพลิงที่ติดตั้งภายในโป๊ะเหล็กต้องแสดงรายละเอียด
ตามที่กำหนดไว้ใน (๑) (ง)
(ง) แบบก่อสร้างท่าเทียบเรือ ต้องแสดงรายละเอียดอย่างน้อย ดังต่อไปนี้
๑) แปลนพื้น แปลนฐานราก และแปลนโครงสร้าง
๒) รูปด้านอย่างน้อยสองด้าน
๓) รูปตัดตามขวางและรูปตัดตามยาว
๔) รายละเอียดการก่อสร้าง
แบบก่อสร้างตาม ๑), ๒) และ ๓) ให้ใช้มาตราส่วนไม่เล็กกว่า ๑ ใน ๑๐๐
(จ) แบบก่อสร้างโป๊ะเหล็ก ต้องแสดงรายละเอียดอย่างน้อย ดังต่อไปนี้
๑) แปลนพื้น รูปด้าน และรูปตัด
๒) รายละเอียดการก่อสร้าง
แบบก่อสร้างตาม ๑) ให้ใช้มาตราส่วนไม่เล็กกว่า ๑ ใน ๑๐๐
หน้า ๓๘
เล่ม ๑๒๗ ตอนที่ ๖ ก ราชกิจจานุเบกษา ๒๕ มกราคม ๒๕๕๓
(ฉ) ต้องแสดงรายการคำนวณความมั่นคงแข็งแรงของถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงใต้พื้นดิน
ถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงเหนือพื้นดินขนาดใหญ่ ถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงที่ติดตั้งภายในโป๊ะเหล็ก ท่อน้ำมัน
เชื้อเพลิง โป๊ะเหล็ก อาคารบริการ บ่อกักไขมันหรือระบบบำบัดน้ำเสีย กำแพงกันไฟ เขื่อน
หรือกำแพง หรือสิ่งก่อสร้างอื่น ๆ แล้วแต่กรณี
ส่วนที่ ๒
ที่ตั้ง ลักษณะ และระยะปลอดภัย
ข้อ ๕๙ การก่อสร้างหรือติดตั้งท่าเทียบเรือ โป๊ะเหล็ก หรือสิ่งอื่นใดล่วงล้ำลำแม่น้ำ
ต้องปฏิบัติตามกฎหมายว่าด้วยการเดินเรือในน่านน้ำไทย
ข้อ ๖๐ ภายในเขตสถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิงประเภท จ ส่วนที่อยู่บนพื้นดินต้องไม่มี
อาคารอื่นใดนอกจากอาคารบริการ สำหรับโป๊ะเหล็กให้มีได้เฉพาะอาคารบริการสูงไม่เกินหนึ่งชั้น
ส่วนที่ ๓
การเก็บน้ำมันเชื้อเพลิง
ข้อ ๖๑ สถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิงประเภท จ สามารถเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงที่ไม่ใช่
น้ำมันหล่อลื่นหรือน้ำมันก๊าดได้ตามปริมาณ ดังต่อไปนี้
(๑) สถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิงประเภท จ ลักษณะที่หนึ่ง ให้เก็บน้ำมันเชื้อเพลิง
ชนิดไวไฟปานกลางหรือชนิดไวไฟน้อยรวมกันแล้วต้องไม่เกิน ๑๐,๐๐๐ ลิตร
(๒) สถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิงประเภท จ ลักษณะที่สอง
(ก) เก็บน้ำมันเชื้อเพลิงไว้ในถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงเหนือพื้นดินหรือถังเก็บน้ำมัน
เชื้อเพลิงที่ติดตั้งภายในโป๊ะเหล็กได้ไม่เกิน ๖๐,๐๐๐ ลิตร
(ข) เก็บน้ำมันเชื้อเพลิงไว้ในถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงใต้พื้นดินได้ไม่เกิน ๖๐,๐๐๐ ลิตร
ข้อ ๖๒ การเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงตามข้อ ๖๑ ต้องเก็บไว้ในภาชนะบรรจุน้ำมันเชื้อเพลิง
ดังต่อไปนี้
(๑) น้ำมันเชื้อเพลิงชนิดไวไฟมาก ให้เก็บไว้ในถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงใต้พื้นดิน
(๒) น้ำมันเชื้อเพลิงชนิดไวไฟปานกลางหรือชนิดไวไฟน้อย ให้เก็บไว้ในถังเก็บน้ำมัน
เชื้อเพลิงเหนือพื้นดิน ถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงที่ติดตั้งภายในโป๊ะเหล็ก หรือถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิง
ใต้พื้นดิน
หน้า ๓๙
เล่ม ๑๒๗ ตอนที่ ๖ ก ราชกิจจานุเบกษา ๒๕ มกราคม ๒๕๕๓
ข้อ ๖๓ สถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิงประเภท จ สามารถเก็บน้ำมันหล่อลื่นหรือน้ำมันก๊าด
รวมกันได้ไม่เกิน ๑,๐๐๐ ลิตร โดยต้องเก็บไว้ในภาชนะบรรจุน้ำมันเชื้อเพลิงตามที่กำหนดไว้ใน
ข้อ ๑๗ และต้องเก็บไว้ภายในอาคารบริการ
ส่วนที่ ๔
ถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิง ระบบท่อน้ำมันเชื้อเพลิง
ระบบจ่ายน้ำมันเชื้อเพลิง และอุปกรณ์
ข้อ ๖๔ ถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงใต้พื้นดิน ต้องมีลักษณะและวิธีการติดตั้งตามที่กำหนดไว้ใน
ข้อ ๑๘
ข้อ ๖๕ ถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงเหนือพื้นดิน ต้องมีลักษณะและวิธีการติดตั้งตามที่กำหนด
ไว้ในข้อ ๔๒ และห้ามนำมาติดตั้งไว้บนโป๊ะเหล็ก
ข้อ ๖๖ ถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงที่ติดตั้งภายในโป๊ะเหล็ก ต้องมีลักษณะและวิธีการติดตั้ง
ดังต่อไปนี้
(๑) ตัวถังต้องทำด้วยเหล็กที่มีความเค้นคราก (yield stress) ไม่น้อยกว่าสองเท่าของความเค้น
ที่เกิดขึ้น (allowable stress) เนื่องจากการรับแรงและน้ำหนักต่าง ๆ หรือทำจากวัสดุอื่นที่มีมาตรฐาน
เทียบเท่าตามที่รัฐมนตรีกำหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา
(๒) ผิวภายนอกของตัวถัง ต้องมีการป้องกันการกัดกร่อน โดยการทาสีรองพื้นกันสนิม
ไม่น้อยกว่าสองครั้ง แล้วทาทับด้วยสีเคลือบไม่น้อยกว่าหนึ่งครั้ง หรือใช้วิธีการอื่นที่มีมาตรฐาน
เทียบเท่าตามที่รัฐมนตรีกำหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา
(๓) ตัวถังต้องติดตั้งและยึดแน่นกับโป๊ะเหล็ก และห้ามใช้ส่วนหนึ่งส่วนใดของโป๊ะเหล็ก
เป็นผนังถังน้ำมันเชื้อเพลิง
(๔) ต้องติดตั้งท่อระบายไอน้ำ มันเชื้อเพลิงไว้ทุกถัง สำ หรับถังที่แบ่งเป็นห้อง
(compartments) ต้องติดตั้งท่อระบายไอน้ำมันเชื้อเพลิงไว้ทุกห้องแยกจากกัน โดยท่อระบายไอน้ำมัน
เชื้อเพลิงต้องมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางไม่น้อยกว่า ๔๐.๐๐ มิลลิเมตร
ข้อ ๖๗ ระบบท่อน้ำมันเชื้อเพลิงและอุปกรณ์ที่ใช้กับถังน้ำมันเชื้อเพลิง ต้องมีลักษณะ
และวิธีการติดตั้ง ดังต่อไปนี้
หน้า ๔๐
เล่ม ๑๒๗ ตอนที่ ๖ ก ราชกิจจานุเบกษา ๒๕ มกราคม ๒๕๕๓
(๑) ต้องออกแบบและก่อสร้างให้สามารถรับแรงและน้ำหนักต่าง ๆ ที่มากระทำต่อระบบ
ท่อน้ำมันเชื้อเพลิง รวมถึงการขยายตัวและการหดตัวของน้ำมันเชื้อเพลิงและการเคลื่อนไหวของโป๊ะเหล็ก
ได้โดยปลอดภัย
(๒) ต้องใช้ท่อที่ทำด้วยเหล็กหรือวัสดุอื่นที่มีมาตรฐานเทียบเท่าและไม่ทำปฏิกิริยากับน้ำมัน
เชื้อเพลิงตามที่รัฐมนตรีกำหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา
(๓) การวางท่อจะวางไว้เหนือพื้นดินหรือฝังไว้ใต้พื้นดินก็ได้ แต่ห้ามวางท่อไว้ในน้ำ
และต้องดำเนินการ ดังต่อไปนี้
(ก) ท่อที่วางไว้เหนือพื้นดินต้องมีการป้องกันมิให้ยานพาหนะหรือสิ่งอื่นใดมากระทำ
ให้เกิดการชำรุดเสียหายต่อท่อ และต้องมีการป้องกันมิให้เกิดการกัดกร่อน
(ข) ท่อที่ฝังไว้ใต้พื้นดินต้องจัดให้มีเครื่องหมายถาวรไว้เหนือพื้นดินแสดงแนวท่อ
ให้เห็นได้ชัดเจน และต้องมีการป้องกันมิให้เกิดการกัดกร่อนและน้ำมันเชื้อเพลิงรั่วไหลลงสู่พื้นดิน
ในกรณีที่มีการติดตั้งลิ้นปิดเปิดหรืออุปกรณ์ต่าง ๆ ไว้ใต้พื้นดินหรือภายในสิ่งก่อสร้างต้องติดตั้ง
ให้สามารถตรวจสอบและบำรุงรักษาได้สะดวก
(ค) ต้องจัดให้มีท่ออ่อน (flexible hose) ระหว่างท่อน้ำมันเชื้อเพลิงบนฝั่งกับท่อน้ำมัน
เชื้อเพลิงของโป๊ะเหล็กเพื่อป้องกันระบบท่อน้ำมันเชื้อเพลิงเสียหายเมื่อโป๊ะเหล็กเคลื่อนไหว และต้อง
จัดให้มีลิ้นปิดเปิดติดตั้งที่ท่อน้ำมันเชื้อเพลิงบนฝั่งใกล้กับท่ออ่อนด้วย
(๔) วัสดุที่ใช้ในระบบท่อน้ำมันเชื้อเพลิง เช่น ลิ้นปิดเปิด ปะเก็น หรือวัสดุป้องกัน
การรั่วซึมต้องเป็นชนิดที่ใช้กับน้ำมันเชื้อเพลิงโดยเฉพาะ และต้องไม่ทำปฏิกิริยากับน้ำมันเชื้อเพลิง
(๕) ในกรณีที่มิได้ติดตั้งเครื่องสูบและตู้จ่ายน้ำมันเชื้อเพลิงไว้รวมกัน ต้องติดตั้งอุปกรณ์
ตัดระบบการจ่ายน้ำมันเชื้อเพลิงในกรณีที่เกิดอุบัติเหตุ
(๖) ในกรณีที่ถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงติดตั้งอยู่ในระดับที่สูงกว่าตู้จ่ายน้ำมันเชื้อเพลิงและทำให้
เกิดแรงดันภายในระบบท่อน้ำมันเชื้อเพลิง ที่ตู้จ่ายน้ำมันเชื้อเพลิง ต้องติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันการไหล
ของน้ำมันเชื้อเพลิงอันเกิดจากแรงโน้มถ่วง (anti-siphon valve) ที่ข้อต่อท่อจ่ายน้ำมันเชื้อเพลิงด้านที่
ติดกับถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิง เพื่อป้องกันการรั่วไหลของน้ำมันเชื้อเพลิงในกรณีที่ระบบท่อน้ำมัน
เชื้อเพลิงหรือสายหัวจ่ายน้ำมันเชื้อเพลิงเสียหาย
หน้า ๔๑
เล่ม ๑๒๗ ตอนที่ ๖ ก ราชกิจจานุเบกษา ๒๕ มกราคม ๒๕๕๓
ข้อ ๖๘ เครื่องสูบและตู้จ่ายน้ำมันเชื้อเพลิง ต้องเป็นชนิดที่ใช้กับน้ำมันเชื้อเพลิงโดยเฉพาะ
และต้องมีลักษณะและวิธีการติดตั้ง ดังต่อไปนี้
(๑) ต้องติดตั้งอยู่บนฝั่ง สะพานเทียบเรือ หรือบนโป๊ะเหล็ก
(๒) สายหัวจ่ายน้ำ มันเชื้อเพลิงที่มีความยาวเกิน ๕.๕๐ เมตร ต้องมีการป้องกัน
ความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นกับสายหัวจ่ายน้ำมันเชื้อเพลิง
(๓) หัวจ่ายน้ำมันเชื้อเพลิงต้องเป็นชนิดที่มีอุปกรณ์หยุดการไหลของน้ำมันเชื้อเพลิง
เพื่อป้องกันไม่ให้น้ำมันเชื้อเพลิงล้นถังในขณะเติมน้ำมันเชื้อเพลิง และห้ามมีอุปกรณ์ล็อกการทำงาน
ของหัวจ่ายน้ำมันเชื้อเพลิงเพื่อให้มีผู้ดูแลตลอดเวลาที่มีการจ่ายน้ำมันเชื้อเพลิง
ข้อ ๖๙ การทดสอบและตรวจสอบถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงใต้พื้นดิน ถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิง
เหนือพื้นดิน ถังเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงที่ติดตั้งภายในโป๊ะเหล็ก และระบบท่อน้ำมันเชื้อเพลิง ให้ปฏิบัติ
ตามที่กำหนดไว้ในข้อ ๑๙ ข้อ ๒๐ ข้อ ๒๒ และข้อ ๒๓ ตามลำดับ
ส่วนที่ ๕
การป้องกันและระงับอัคคีภัย
ข้อ ๗๐ การป้องกันและระงับอัคคีภัยในสถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิงประเภท จ ให้ปฏิบัติ
ตามที่กำหนดไว้ในข้อ ๒๕ ข้อ ๒๖ และข้อ ๒๗
